foto sjaak bos ©2021 Eenigenburg
Na een paar maanden van gedraal heb ik mijn schreden op het Streekpad 9 (uitg. Wandelnet, Amersfoort 2020) eindelijk weer vervolgd. Laten we zeggen dat andere zaken op mijn bucketlist de afgelopen maanden de voorrang kregen. In april is bekendgemaakt dat de genomineerde wandeling geen winnaar is geworden en volgens deskundigen niet de mooiste van 2020, maar dat was voor mij zeker geen reden om hem niet hoog op de bucketlist te houden. Vandaag was het zo ver. De start was waar ik de vorige keer had afgebroken : in Krabbendam.
Ruim 900 jaar geleden liep hier het riviertje de Rekere langs, dat uitliep in de Zijpe, een uitdijend stroomgat vanuit de zee. Krabbendam werd in de dertiende eeuw een steunpunt voor de Graven van Holland, toen Floris V hier een haventje aanlegde en verderop zijn dwangburcht Nuwendoorn. Het dorpje is gebouwd op twee terpjes. Tijdens de invasie van Britse en Russische troepen in 1799 werd het dorp op één huis na totaal verwoest. Het is weer opgebouwd en heeft tegenwoordig zo’n 140 inwoners.
Net buiten het dorp wordt de Omringdijk hoger. Hij richt zich een paar meter verder op uit het vlakke landschap en wordt “Westfriese Zeedijk”. Het zicht is hier fantastisch: op de velden, de kust, de slingerende dijk vóór je, de contouren van een kasteelruïne rechts en het enorme spansel boven je hoofd. Vandaag was dat ongerept blauw en dat bleek op deze zondagmiddag iedereen te triggeren die maar iets van een vervoermiddel in zijn schuur had staan. Ik zag ze allemaal voorbij komen: PC Hoofttrekkers, kinky cabrioletjes, zwaar pruttelende motoren, brommers, scooters, e-choppers, elektrische- en racefietsen, loopbandfietsen, steppen, skeelers en misschien ben ik nog wat vergeten. Het was kortom, best druk op de dijk ! Gelukkig voert de route de wandelaar al na 200 meter via het talud de dijk af en door het gras langs nieuwsgierige koeien in de richting van Nuwendoorn. Hier wordt het rollend materieel en zijn onvermijdelijke geluidshinder teruggebracht tot aanvaardbare mierenproporties.
In de jaren 60 van de vorige eeuw werden op een akker de fundamenten van deze dwangburcht van Floris V blootgelegd. Nadat de Hollandse graaf in 1282 de vrije Westfriezen had onderworpen heeft hij naar voorbeeld van een Britse collega (Edward I) een ring van burchten gebouwd om de zaak onder controle te houden. Nuwendoorn was één van die burchten.
Er is na de blootlegging lang discussie geweest over de preservering van deze burchtfundamenten. Archeologen waren vooral beducht voor geschiedvervalsing. Het resultaat was dat ik hier in het begin van deze eeuw een zwaar verwaarloosde boel aantrof. Een schande voor zo’n historische plek. Uiteindelijk is toch besloten om op de fundamenten denkbeeldige resten op te trekken en een uitkijktoren te plaatsen, zodat bezoekers een indruk van de dwangburcht kunnen krijgen. (2010)
Waar de bodem brandt
Van opgekropt verleden
Krijgt men nu de geest
Omdat het afgelegen terrein daarna een prooi is geworden voor vandalen (en misschien heeft corona er ook mee te maken) is het tot nader order afgesloten voor publiek. Wat wel erg betreurenswaardig is….
foto sjaak bos ©2021 Nuwendoorn op slot
Langs uitbundig bloeiende bermen en vers gemaaide grasvelden voert mijn wandeling naar het in diepe rust gedompelde terpdorp Eenigenburg. De oeroude terpen zijn alleen als lichte heuvels herkenbaar. De grote boerderijen in het zonnige lover en het spel van licht en schaduw op het kronkelige straatje daartussen zorgen voor oprispingen van nostalgische gevoelens. Bij mij althans.
Aan het einde van het dorp gaat het weer terug naar de Dijk der Dijken en kun je tot aan Schagen het dijklichaam volgen. Soms op de kruin en soms aan de voet. De grassen stonden hier vandaag echter zo hoog dat het soms een uitdaging was om een weg door het groen te banen. Het asfalt van de dijkweg was dan een goed alternatief.
foto sjaak bos ©2021
De dijk op dit tracé lijkt hier genoeglijk te kronkelen en het is een grappig gezicht om de mensen met hun rollend materieel hier vóór je van links naar rechts en weer terug te zien bewegen over het dijklichaam. Maar feitelijk zie je hier de littekens van rampspoed en ellende. Elke bocht is een dijkdoorbraak geweest. In het oog springen in dat opzicht ook de Wielen (Walen of Welen) op dit tracé. Ze zijn door de kracht van het water ontstaan, op de plek van een doorbraak. Het gat (het wiel) aan de binnenkant van de dijk werd zo diep uitgeschuurd door het water, dat op die plek geen nieuwe dijk kon worden gelegd. Daarom werd de het nieuwe stukje dijk in een bocht rond het gat gelegd.
De meertjes achter de dijken zijn nu natuurparadijsjes. Een dorado voor vogels en andere dieren. Ik zag kuifeenden en ganzenfamilies en kon luisteren het gekwetter van rietzangers en het onophoudelijk gekoekoek van een koekoek.
Als de oude dijk niet meer voldeed legde men buitendijks een nieuwe dijk, een zogenaamde inlaagdijk. Vanaf Sint Maarten loopt zo’n inlaagdijk. De route volgt echter niet deze ‘nieuwe’ dijk, maar de oude Valkogerdijk, die zich tenslotte de buitenwijken van Schagen binnenvlecht. Eerst passeerde ik nog het grote Schagerwiel met aanpalend zwembad de Wiel. Na alle Coronabeperkingen kon het strandje daar eindelijk weer vol liggen. Maar dat zal ook met het weer te maken hebben gehad…..
wordt vervolgd
