Leestekst

 

Na de laatste Ijstijd, zo’n 10.000 jaar geleden, is er met ons land heel wat gebeurd. Het water van de zee steeg door het smeltende ijs. De kustlijn werd eerst naar het oosten gedrukt en verschoof later weer naar het westen.
Waar nu Noord-Holland is konden mensen in de tijd van jagers en boeren alleen leven op hoger gelegen plaatsen, zoals de duinen.
 

Er zijn resten van deze mensen gevonden: gereedschappen, potten, botten en zelfs een kano. Van botten die in de buurt van Hoogwoud zijn gevonden is een reconstructie gemaakt: een beeld van was. Het beeld wordt “Cees, de steentijdman” genoemd, en is de oudst gevonden Westfries.
(zie onder bij materialen: filmpje, vragen en werkblad 2  )

Terwijl de Romeinen een groot deel van Europa in bezit namen, groeide er op het stilstaande water in het westen van ons land  een dik pakket veen. Een zompige grondsoort die bestaat uit resten van dode planten. Het was er zo moerassig dat er nauwelijks mensen woonden. De Romeinen waren ook niet geïnteresseerd in dat kletsnatte gebied. Een romeinse schrijver, Gaius Plinius Sucundus Maior, schreef met medelijden over de weinige mensen die er woonden: “Het arme volk woont daar op hoge terpen of dammen die ze eigenhandig hebben opgeworpen.” (zie onder bij materialen: leestekst “Rare jongens…”)

 

Vanaf ca. 800 na Christus, in de vroege Middeleeuwen, de tijd van Monniken en Ridders, kwamen er langzaamaan meer mensen in het veengebied wonen. Ze ontdekten dat je er water kon afvoeren door slootjes te graven. Ze deden dat systematisch, stukje bij beetje:

Toen er tussen 1000 tot 1300 n. Chr. een wat warmere periode was, werd de omgeving minder nat en nog gemakkelijker te ontginnen.

Op deze kaart van een stukje Westfriesland is goed te zien dat er heel wat afgegraven is:

Opdrachten:

opdracht 1

Lees de tekst van de inleiding

opdracht 2

Bekijk het filmpje over Cees en maak de vragen (zie materialen)

opdracht 3

Zit er een schrijver in jou? Maak werkblad 2

opdracht 4

Maak een woordveld met .

Verzamel de belangrijkste woorden (sleutelwoorden) bij het onderwerp van deze les.

Tik ze in een document van een tekstverwerker zoals WORD.

Open de Wordle site door op het logo te klikken.

Knip en plak je woorden in het lege WORDLE veld en GO!

(Bij materialen vind je eventueel een WORDLE hulpdocument)

Bewaar je Wordle, zoals in dit voorbeeld: